Praca przed komputerem i brak czasu na aktywność fizyczną sprawiły, że siedzący tryb życia stał się codziennością dużej części społeczeństwa. Niestety ma to swoje konsekwencje zdrowotne, w tym również dla układu pokarmowego. W jaki sposób brak ruchu wpływa na trawienie? Co możemy zrobić, żeby złagodzić te dolegliwości?

Siedzący tryb życia zaburza funkcjonowanie układu trawiennego

Aktywność fizyczna wywiera bardzo korzystny wpływ na przewód pokarmowy. Poprawia motorykę jelit, a także reguluje skład zasiedlającej go mikroflory. W ten sposób wspomaga procesy trawienia pokarmów.

Z kolei niewystarczająca ilość ruchu oraz spędzanie długich godzin w pozycji siedzącej działają dokładnie odwrotnie. Przyczyniają się do osłabienia mięśni brzucha, przez co jelita spowalniają swoją pracę. Zaburzają też skład mikroflory przewodu pokarmowego, a to negatywnie wpływa na trawienie.

W konsekwencji mogą pojawić się różne dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Najczęściej to:

• zaparcia, będące bezpośrednią konsekwencją spowolnionej motoryki przewodu pokarmowego,
• wzdęcia, które wynikają z dłuższego zalegania i zwiększonej fermentacji treści pokarmowej w jelitach.

Co więcej, badania wykazały znaczny wpływ siedzącego trybu życia na ryzyko chorób układu pokarmowego. Brak ruchu może przyczynić się do wystąpienia m.in.:

• refluksu żołądkowo-przełykowego,
• wrzodów żołądka i dwunastnicy,
• nieswoistych chorób zapalnych jelit,
• zapalenia dróg żółciowych,
• zapalenia trzustki^[1].

Jak złagodzić dolegliwości trawienne wynikające z siedzącego trybu życia?

Dwa objawy wynikające bezpośrednio z siedzącego trybu życia to zaparcia i wzdęcia. W tym pierwszym przypadku doraźnie stosuje się ziołowe leki przeczyszczające, które działają na kilka sposobów, np.:

• nasilają perystaltykę przewodu pokarmowego, np. liście senesu,
• przyciągają do jelit wodę, która rozluźnia stolec i ułatwia jego wydalenie, np. makrogole.

Z kolei preparat na wzdęcia zawiera najczęściej symetykon. To lek zmniejszający napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu obecnych w treści pokarmowej, które odpowiadają za nieprzyjemne uczucie pełności. Symetykon przyczynia się do ich pękania, przez co uwalnia zamknięty wewnątrz gaz, a tym samym pomaga zredukować wzdęcia. Sama substancja jest wydalana w postaci niezmienionej, nie wchłania się z przewodu pokarmowego i nie wywołuje w organizmie żadnych innych zmian^[2].

Jak na stałe wyeliminować problemy wywołane przez siedzący tryb życia?

Oczywiście kluczową kwestią jest wprowadzenie odpowiedniej dawki ruchu, niestety wszyscy wiemy, że to niełatwe zadanie. Dlatego warto działać małymi krokami – na początek wystarczą krótkie spacery czy wybór schodów zamiast windy. Z czasem można dokładać kolejne aktywności, które pozwolą wzmocnić mięśnie i poprawić kondycję organizmu.

Równie ważna jest dieta. Siedzący tryb życia sprzyja podjadaniu, a to prosta droga do otyłości, nadciśnienia tętniczego i innych schorzeń. Warto więc zadbać o różnorodny jadłospis, wypełniony warzywami, owocami, a także źródłami błonnika, białka i zdrowych tłuszczów. Dodatkowo spożywanie posiłków o stałych porach wspiera rytm jelit i przyczynia się do zmniejszenia problemów z zaparciami.

Spędzanie wielu godzin w bezruchu szkodzi organizmowi na wiele sposobów, dlatego aktywność fizyczna oraz właściwa dieta są się niezbędnym elementem codziennej rutyny. Nawet niewielkie zmiany mogą znacząco poprawić nasze zdrowie i samopoczucie.

^[1] Chen, J., Ruan, X., Fu, T., Lu, S., Gill, D., He, Z., … & Li, X. (2024). Sedentary lifestyle, physical activity, and gastrointestinal diseases: evidence from mendelian randomization analysis. EBioMedicine, 103.

^[2]  Tuszyński P. K. (red.), Leki pierwszego wyboru, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2020.